Republički zavod za statistiku objavljuje konačne rezultate Popisa stanovništva, domaćinstava i stanova 2022. godine o stanovništvu Republike Srbije prema statusu invaliditeta i vrsti problema osoba sa invaliditetom. Podaci su iskazani prema polu i starosti, do nivoa opština i gradova.

Podaci o invaliditetu dobijeni su na osnovu odgovora ispitanika na pitanja o tome da li imaju poteškoće u obavljanju svakodnevnih aktivnosti zbog problema sa:

1. vidom (i pored upotrebe naočara),
2. sluhom (i pored upotrebe slušnog aparata),
3. hodom ili penjanjem stepenicama,
4. pamćenjem/koncentracijom,
5. samostalnošću pri odevanju, ishrani i održavanju lične higijene i
6. komunikacijom (govor, međusobno razumevanje lica i okoline)

Na svako od šest postavljenih pitanja lice je moglo da se izjasni da: (1) nema poteškoća, (2) ima malo poteškoća, (3) ima mnogo poteškoća, (4) potpuno je onemogućeno u obavljanju svakodnevnih aktivnosti i (5) ne želi da odgovori.

Prilikom prikupljanja podataka o invaliditetu korišćen je sociološki pristup prema kome osoba može smatrati da, i pored postojanja određenog zdravstvenog problema, nema poteškoća u obavljanju svakodnevnih aktivnosti kod kuće, u školi ili na poslu, zahvaljujući podršci okoline, korišćenju odgovarajućih pomagala i slično.

Pitanja o invaliditetu nisu postavljana za decu mlađu od dve godine. Za decu starosti od dve do četiri godine postavljena su pitanja samo za vid, sluh i hodanje, dok je za lica starosti pet i više godina pitanje postavljano u celosti.

U kontingent osoba sa invaliditetom uključena su sva lica starosti dve i više godina koja, usled najmanje jednog od navedenih problema, imaju mnogo poteškoća ili su potpuno onemogućena u obavljanju svakodnevnih aktivnosti – ukupno 356 404 lica (148 104 muškarca i 208 300 žena).

Osobe bez invaliditeta su lica za koja je na svako od postavljenih pitanja dobijen odgovor da nemaju poteškoća ili da imaju malo poteškoća – ukupno 6 060 960 lica (2 963 556 muškaraca i 3 097 404 žene), dok su lica koja nisu želela da odgovore ni na jedno od postavljenih pitanja i lica za koja podaci nisu prikupljeni, uključena u kontingent osoba čiji je status invaliditeta nepoznat – ukupno 109 343 lica (58 475 muškaraca i 50 868 žena).

Tabela 1: Stanovništvo staro dve i više godina prema statusu invaliditeta, po regionima

*Popis 2022. nije sproveden na teritoriji AP Kosovo i Metohija

Najveće učešće osoba sa invaliditetom u ukupnom stanovništvu starosti dve i više godina zabeleženo je u opštinama: Crna Trava (14,0%), Plandište (13,6%), Gadžin Han (10,4%) i Svrljig (10,0%), dok je najmanje učešće lica sa invaliditetom zabeleženo u opštinama: Preševo (1,1%), Tutin (1,9%), Novi Pazar (2,1%) i Bujanovac (2,4%).

Napomena: Udeo lica s invaliditetom u opštinama/gradovima u kojima postoje ustanove za njihov trajni smeštaj može biti povećan, što je posebno izraženo u opštinama sa malim brojem stanovnika.

 U kontingentu osoba sa invaliditetom (356 404), najviše osoba ima problem sa hodom (60%), dok je najmanji udeo osoba koje imaju probleme vezane za komunikaciju (12,8%). 

Grafikon 1: Osobe s invaliditetom stare dve i više godina prema vrsti problema i polu

Napomena: Zbir kolona u tabeli ne daje ukupan broj osoba s invaliditetom, s obzirom na to da jedno lice može da ima poteškoće u obavljanju svakodnevnih aktivnosti zbog dva ili više različitih problema.

Stanovništvo staro dve i više godina prema statusu invaliditeta, polu i starosti

Osobe s invaliditetom stare dve i više godina prema vrsti problema, polu i starosti