Republički zavod za statistiku objavljuje rezultate Detaljnih tablica mortaliteta za Republiku Srbiju, za period 2021–2023. godine, koje su urađene na osnovu rezultata Popisa stanovništva, domaćinstava i stanova 2022. godine i statističkih podataka o prirodnom kretanju stanovništva tokom 2021, 2022. i 2023. godine. U ovim tablicama pokazatelji su izrađeni za ukupno stanovništvo, po polu i pojedinačnim godinama starosti, i to za teritoriju Republike Srbije, za teritorijalne funkcionalne celine Srbiju – sever i Srbiju – jug i regione koji ulaze u njihov sastav, kao i na opštinskom nivou.
Najvažniji pokazatelj tablica smrtnosti je očekivano ili srednje trajanje života, koji daje podatak koliko će godina još živeti u proseku lice određene starosti, pod pretpostavkom da će smrtnost ostati nepromenjena, tj. onakva kakva je bila u periodu za koji su izrađene tablice. Prema poslednjim rezultatima detaljnih tablica mortaliteta za period 2021–2023, očekivano trajanje života živorođenih muškaraca i žena u Republici Srbiji iznosi 72,30 i 77,49 godina, respektivno. U odnosu na period 2010–2012. godine, zabeležen je porast od 0,3 godine kod muškaraca i 0,4 godine kod žena, pri čemu je zadržana razlika u prosečnom životnom veku od 5,2 godine u korist žena. Očekivani porast prosečnog životnog veka od oko dve godine, koji je ostvaren u međupopisnom periodu od 2002. do 2011. godine, nije ponovljen zbog značajnog uticaja pandemije koronavirusa, posebno u 2021. godini, koja pripada trogodišnjem intervalu oko popisa iz 2022. godine. U toj godini, višak smrtnosti, u odnosu na prosečan broj umrlih u periodu od 2016. do 2019. godine, iznosio je preko 34%.
Period tablica | Pol | ||
muški | ženski | ||
Srednje trajanje života novorođenih | 1952–1954 | 58,81 | 61,13 |
1960–1962 | 64,54 | 67,25 | |
1970–1972 | 67,12 | 71,52 | |
1980–1982 | 68,77 | 73,74 | |
1990–1992 | 68,45 | 74,51 | |
2001–2003 | 69,60 | 74,95 | |
2010–2012 | 71,96 | 77,12 | |
2021–2023 | 72,30 | 77,49 | |
Povećanje u godinama | Od 1952–1954. do 1960–1962. | 5,73 | 6,12 |
Od 1960–1962. do 1970–1972. | 2,58 | 4,27 | |
Od 1970–1972. do 1980–1982. | 1,65 | 2,22 | |
Od 1980–1982. do 1990–1992. | –0,32 | 0,77 | |
Od 1990–1992. do 2001–2003. | 1,15 | 0,44 | |
Od 2001–2003. do 2010–2012. | 2,36 | 2,17 | |
Od 2010–2012. do 2021–2023. | 0,34 | 0,37 |
Posmatrano na regionalnom nivou, Beogradski region beleži najbolje rezultate očekivanog trajanja životnog veka (oko 76 godina), dok je u Regionu Vojvodine životni vek najkraći (oko 74 godine). Na nivou oblasti, najduži životni vek novorođenih je u Zlatiborskoj oblasti i iznosi 76,5 godine, dok se najkraće živi u Severnobanatskoj oblasti, u proseku oko 72,7 godina.
Podatak o srednjem trajanju života lica starih 65 godina je veoma važan u demografskoj analizi starenja stanovništva. Vrednost očekivanog trajanja života pri ovoj starosti za muškarce je ostala u nivou iz prethodne decenije i iznosi 13,8 godina u periodu 2021–2023. Blagi porast vrednosti ovog indikatora se uočava kod žena – polazeći od 16,2 godine, koliko je zabeleženo u tablicama 2011. godine, srednje trajanje života žena starih 65 godina iznosi 16,4 godine 2022. godine. Na nivou oblasti, najniži očekivani životni vek sa 65 godina zabeležen je u Severnobanatskoj oblasti – 12,5 godina za muškarce i 15,4 godine za žene. Nasuprot tome, muškarci u Zlatiborskoj oblasti imaju najduži očekivani životni vek sa 65 godina (15 godina), dok je kod žena najduži životni vek u Beogradskoj oblasti, gde iznosi 17,2 godine.
Kompletniji prikaz podataka o smrtnosti u periodu 2021–2023, objavljeni u publikaciji „Detaljne tablice mortaliteta za Republiku Srbiju, 2021–2023“, mogu se naći i u elektronskoj formi na internet stranicama: stat.gov.rs i popis2022.stat.rs.